“LeBronomics”: Πώς η οικονομία (δεν) επηρεάζεται από τους σταρ

Από τη στιγμή που ο Λεμπρόν Τζέιμς υπέγραψε διετές συμβόλαιο 42 εκατομμυριών δολαρίων με τους Καβαλίερς, ξεκίνησε μια μεγάλη κουβέντα σχετικά με το πώς αυτή η κίνηση θα βελτιώσει την οικονομία του Κλίβελαντ.Τα “LeBronomics”, όπως ονομάστηκε το φαινόμενο, αποτελούν μια ακόμα περίπτωση στην οποία οι αριθμοί μπορεί και να μην λένε όλη την αλήθεια.

Σύμφωνα με το ηλεκτρονικό εκδοτήριο εισιτηρίων “TiqIQ”, ένα εισιτήριο για έναν εντός έδρας αγώνα των Καβαλίερς φέτος κοστίζει μ.ο. 388 δολάρια (περίπου 312 ευρώ), που σημαίνει αύξηση 224% απ᾽ ότι κόστιζε πέρσι. Αρκεί κανείς να συγκρίνει τον αριθμό αυτόν με τον αντίστοιχο των πρωταθλητών Σπερς, που αύξησαν την τιμή του εισιτηρίου τους κατά 19% από πέρσι (μ.ο. εισιτηρίου 146 δολάρια). Επιπλέον η φανέλα του “Bασιλιά” είναι με διαφορά η πρώτη σε πωλήσεις στο ΝΒΑ, σύμφωνα με την ηλεκτρονική εταιρεία πωλήσεων, Fanatics, ενώ οι πωλήσεις της φανέλας των Καβαλίερς γενικά έχουν αυξηθεί κατά 700% από πέρσι. Υπολογίζεται ότι ο κάθε πολίτης (όχι οπαδός κατ᾽ ανάγκη) στο Κλίβελαντ θα ξοδέψει περίπου 240 δολάρια (193 ευρώ) το χρόνο σε κάτι που θα έχει άμεση σχέση με τους Καβαλίερς. Αυτά είναι τα πιο απλά παραδείγματα για να καταλάβει κανείς πόσο ένας παίκτης μπορεί να αυξήσει τις τιμές της αγοράς και παράλληλα να “απογειώσει” τις πωλήσεις, παρά την άνοδο των τιμών.

Σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές του Bloomberg η επιστροφή του Λεμπρόν θα επιφέρει περίπου 215 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο στο franchise του ΝΒΑ, στην πόλη του Κλίβελαντ μέσω του τουρισμού, καθώς και σε άλλους τομείς που αφορούν τη διαφήμιση του προϊόντος. Ήδη πολλά εστιατόρια γύρω από το γήπεδο των Καβαλίερς είναι “κλεισμένα” από τώρα για όλα τα βράδια που οι “ιππότες” έχουν κάποιο αγώνα. Επίσης, τα ξενοδοχεία γύρω από το γήπεδο έχουν επωφεληθεί της κατάστασης, αφού όλο και περισσότερος κόσμος, εκτός πόλης, έρχεται για να δει έστω ένα παιχνίδι του Λεμπρόν. Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι όλες αυτές οι επιχειρήσεις θα πρέπει να στελεχωθούν από ανθρώπινο δυναμικό, με αποτέλεσμα και η απασχόληση στις γύρω περιοχές να αυξάνεται.

Όλα αυτά τα στοιχεία σε ένα πρώτο επίπεδο δείχνουν ότι όντως το φαινόμενο “LeBronomics” δεν εξετάστηκε τυχαία από πολλούς οικονομολόγους το καλοκαίρι που μας πέρασε. Εντούτοις, κρύβει διάφορες παγίδες στις οποίες τείνουν να πέφτουν κάποιοι αναλυτές.

Αρχικά, το να εξετάζονται τα συνολικά έσοδα μια ομάδας χωρίς να γίνεται σύγκριση με τα περσινά (που μάλιστα οι “Καβς” διήνυσαν μια από τις χειρότερες σεζόν της ιστορίας τους) είναι το πρώτο μεγάλο λάθος. Ο αριθμός των 215 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο (δηλαδή 430 εκατομμύρια δολάρια για τα δύο χρόνια συμβολαίου του Λεμπρόν), που αναφέρθηκε παραπάνω, αποτελεί μια απλή πρόβλεψη, που στην ουσία έχει ως στόχο τον ενθουσιασμό των καταναλωτών. Ο περσινός αριθμός συνολικών εσόδων, από τους Καβαλίερς, για την πόλη, την ομάδα και τη λίγκα ήταν 145 εκατομμύρια δολάρια (βλ. διάγραμμα πάνω), παρά την πολύ κακή πορεία των “Καβς”. Συνεπώς η, αισιόδοξη και ως προς τη φετινή πορεία των Καβαλίερς, πρόβλεψη ουσιαστικά μας δείχνει ότι η διαφορά φέτος αναμένεται να είναι περίπου 70 εκατομμύρια δολάρια, ποσό καθόλου αμελητέο, αλλά σίγουρα πολύ μικρότερο από αυτό που πολλοί νομίζουν. Επιπλέον, αυτό το ποσό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Λεμπρόν, αλλά όχι 100%, αν αναλογιστούμε ότι οι Καβαλίερς απέκτησαν και τον σουπερστάρ Κέβιν Λαβ, ενώ ο Κάιρι Έρβινγκ ήταν ο MVP του Μουντομπάσκετ δίνοντας ένα ακόμα χρυσό στις ΗΠΑ. Τέλος, οι Καβαλίερς με τα λεφτά που έδωσαν στον Λεμπρόν θα μπορούσαν να φέρουν κάποιον άλλον (π.χ. Καρμέλο Άντονι) και να πλησίαζαν πάλι αυτό το νούμερο. Αξίζει να σημειώθεί ότι στην τελευταία χρονιά του Τζέιμς στους Καβαλίερς, 2009-2010, τα έσοδα ήταν 159 εκατομμύρια δολάρια.

Ένα δεύτερο λάθος, που γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις που εξετάζονται τα “side-effects” αθλητικών γεγονότων, είναι ότι δεν λαμβάνεται υπόψη πως συγκεκριμένα αθλητικά δρώμενα, κυρίως στο εξωτερικό, αποτελούν μέρος της ψυχαγωγίας (υποκατάστατα αγαθά σε όρους οικονομικών). Αυτό σημαίνει ότι αυτός που αποφασίζει να ξοδέψει κάποια δολάρια στους Καβαλίερς, ταυτόχρονα αποφασίζει να μην δει την ομάδα χόκεϊ ή να μην πάει κινηματογράφο. Όσο το εισόδημα των πολιτών μένει ανεπηρέαστο το πιθανότερο είναι ότι απλώς θα γίνει μια αναδιανομή προτιμήσεων. Το να αυξήσουν οι Καβαλίερς και το ΝΒΑ τα έσοδά τους δεν σημαίνει ότι και η πόλη θα κάνει το ίδιο (ή τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό). Το να ανοίξουν εστιατόρια κοντά σε ένα γήπεδο, πιθανότατα να σημαίνει πως θα κλείσουν άλλα κάπου πιο μακριά από το γήπεδο, εφόσον το εισόδημα των καταναλωτών μένει το ίδιο. Με την ίδια λογική το να αυξηθούν θέσεις εργασίας σε ένα σημείο της πόλης μπορεί να σημαίνει ότι θα μειωθούν κάποιες κάπου αλλού (π.χ. γύρω από το γήπεδο της ομάδας χόκεϊ). Με αυτά τα παραδείγματα θέλω να δείξω πως χρειάζεται μια συνολική μελέτη του φαινομένου, ώστε να βγουν ασφαλή συμπεράσματα.

Εν κατακλείδι, ο Λεμπρόν Τζέιμς μπορεί όντως να είναι αιτία αύξησης των εσόδων σε προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με το άθλημα και να δώσει μια μικρή ώθηση στην οικονομία του Κλίβελαντ, κυρίως μέσω του τουρισμού. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα αθλητικά δρώμενα είναι πάντα δευτερευούσης σημασίας και γι᾽αυτό δεν μπορούν να επηρεάσουν ιδιαίτερα τη συνολική οικονομία μιας ολόκληρης πόλης/κοινωνίας.

Αντίστοιχα, η πτώση των πωλήσεων σε εισιτήρια αγώνων στην Ελλάδα είναι ένδειξη για την οικονομική κρίση που περνάει η χώρα, αλλά όχι απόδειξη. Απόδειξη, και μάλιστα ανησυχητική, είναι ότι ο μέσος Έλληνας έχει μειώσει γενικώς τα έξοδα που αφορούν τη ψυχαγωγία (κινηματογράφος, θέατρο, γήπεδο κ.α.).

 

Δημήτρης Σουρβάνος